اسرائیلی قوم

داؤد بادشاہ

اوہ شخص جو اگلا، تے شاید سب توں وڈا، اسرائیل دا بادشاہ بنے گا، ایک غیر متوقع ذریعہ نال آیا سی۔ داؤد ایک شخص دا سب توں چھوٹا بیٹا سی (سب توں وڈا نہیں، جینج کہ معمول سی) جو بیت لحم نامی ایک دور دراز شہر وچ رہندا ای۔ (آشنا لگدا ہے؟) ایہہ داؤد دی نسل (اس دی اولاد) دے ذریعے ہی سی کہ یسوع پیدا ہووے گا!

جینج کہ پچھلے تمام آدمیاں دی طرح جو خُدا نے اُس دی مرضی بجا لیان دے لیے چُنے سی دنیا وچ اُس دی مرضی نوں پورا کرن دے لئی، داؤد کامل نہیں سی۔ اس نے اپنے دور وچ بادشاہ دے طور تے بہت سنگین گناہ کیتے سی۔ فیر وی، 1 سموئیل 13 باب 14 آیت وچ، خُدا سموئیل نبی نوں دسدا ہے کہ داؤد خُدا دے اپنے دل دے مطابق ایک آدمی ہے۔

اِک نافرمان قوم

داؤد دا بیٹا سلیمان اس دے بعد بادشاہ بنیا۔ سلیمان اپنی حِکمت دے لئی جانا جاندا ہے۔ ایہہ اوہ بادشاہ وی ہے جس نے اسرائیل نوں اس شاندار ہیکل دی تعمیر مکمل کرن دی قیادت کیتی جس دا تصور سب توں پہلاں اس دے والد داؤد نے ویکھیا سی۔ سلیمان نوں عہد نامہ عتیق دی کٹ توں کٹ دو کتاباں لکھن دا سہرا دِتا جاندا ہے: غزل الغزلات (ایک محبت دی نظم!) تے واعظ۔

جے توانوں یاد ہووے گا، خدا دا اپنے لوکاں دے لئی پہلا تے سب توں وڈا حکم ایہہ سی کہ ایناں دے کوئی ہور معبود نہ ہون۔ بدقسمتی نال، اسرائیل ایسے قبائل تے قوماں نال گھرا ہویا سی جو مختلف قسم دے دیوتاں تے بتاں دی پوجا کردے سی۔ سلیمان ایناں وچوں بہت سے غیر ملکی لوکاں نوں ہیکل دی تعمیر وچ مدد دے لئی اسرائیل وچ لیایا۔ کارکناں دے نال ایناں دے بت وی آئے۔ جینج کہ اسی سب اپنیاں اپنیاں زندگیاں وچ جاندے نیں، ایسے لوکاں دے آسے پاسے رہنا مشکل ہے جو ساڈے ورگے نہیں نیں تے ساڈے توں وکھرا عقیدہ رکھدے نیں، تے اسی ایناں دے کُجھ عقائد تے طریقیاں نوں اپنانا شروع کر دیندے نیں، خاص طور تے جے تہاڈا ایمان کمزور ہووے۔ اسرائیل دی قوم دے نال ایسا ہی ہویا۔

جدوں کہ سلیمان بہت سے طریقیاں توں ایک عظیم بادشاہ سی، اس دی حکمرانی اکثر سخت سی۔ اس نے ہیکل دی تعمیر دے لئی لوکاں تے پاری ٹیکس لگایا، نال ہی اپنے لئی ایک عالیشان محل وی بنوایا۔ ایہہ، دوجیاں چیزاں دے علاوہ، اسرائیل دی قوم نوں دو مملکتاں (جنوب وچ یہوداہ، شمال وچ اسرائیل) وچ تقسیم کرن دا سبب بنا۔

خدا نبیاں دے ذریعے تنبیہات یجدا اے

اسرائیل دی قوم نوں خدا نے اپنے لوکاں دے طور تے منتخب کیتا سی، لیکن بار بار، یہودی اپنے آسے پاسے رہن والے لوکاں دے بُتاں دی پوجا کرن دے لئی رجوع کردے سی۔ اکثر، اس بت پرستی وچ بچیاں دی قربانی تے جنسی بے حیائی ورگے عمل شامل ہوندے نیں جنہاں نوں خدا اپنے لوکاں توں برداشت نہیں کر سکدا سی۔

بار بار، خدا نے لوکاں نوں خبردار کرن دے لئی نبی پیجے کہ ایناں دی نافرمانی دے سنگین نتائج ہون گے۔ عہد نامے عتیق دا آخری حصہ ایناں لفظاں نوں ریکارڈ کردا ہے جو خدا نے اپنے نبیاں نوں کہن دے لئی الہام کیتے۔ ہر اوہ پیشین گوئی جو خدا نے اپنے نبیاں دے ذریعے اسرائیل دی شکست تے جلاوطنی دے لئی کیتی سی۔

انبیاء دیاں تحریراں دی ترتیب نوں ویکھن دے لئی، اسی ایناں نوں ایک چارٹ وچ پا سکدے آں جینج کہ اسی اسرائیلی بادشاہاں دے لئی بنایا ی۔ اوہ واقعات جو اول تے دوم سموئیل، اول تے دوم سلاطین تے اول تے دوم تواریخ دے زمانے وچ رونما ہو رئے ای اوہ اوہی واقعات سن جنہاں توں انبیاء نے بنی اسرائیل نوں متنبہ کرن دی کوشش کیتی۔

ایک ہاری ہوئی قوم

اگرچہ بنی اسرائیل نوں تقریباً پچاس سال دی جلاوطنی دے بعد اپنے وطن واپس جان دی اجازت دِتی گئی سی، لیکن جو لوک گئے سی اوہ یہودیاں دے باقی ماندہ افراد توں کُجھ زیادہ سی۔ اسرائیل دے شان و شوکت دے دن ختم ہو چکے سی: ہیکل نوں لوٹ لِتا گیا سی تے تباہ کر دِتا گیا سی، تے اوہ دوبارہ کدھی حکومت نہیں کرن گے۔ ایناں دی سرزمین 1948 تک کسی نہ کسی سلطنت دے زیر تسلط رہی، فیر دُوجی جنگ عظیم دے بعد اسرائیل دی نوی قوم بنی سی۔

عہد نامہ عتیق دی آخری تین کتاباں، حَجّی، زکریا تے ملاکی، جلاوطنی دے بعد یہودی لوکاں نوں خدا تے اپنے سابقہ ایمان نوں زندہ کرن تے اس (یہودیت) دی عبادت وچ دوبارہ وفادار بنن دی ترغیب دین دے لئی لکھی گئی سی۔

کُجھ غلط آغاز دے بعد، اوہ ایک نوی ہیکل بنان وچ وی کامیاب ہو گئے۔ ایہہ صرف سابق، شاندار ہیکل دا سایہ سی جو بادشاہ سلیمان دے تحت تعمیر کیتا گیا سی، لیکن، فیر وی، ایہہ ایناں دے اپنے وطن وچ ایک ایسی جگہ سی جِتھے اوہ آخرکار ایک حقیقی خدا دی دوبارہ عبادت کر سکدے سی۔

تے ایتھے تک کہ جینج کہ نبی اسرائیل دے زوال دی پیشین گوئی کر رئے ای، ایناں دی پیشین گوئیاں وچ ایک نجات دہندہ، ایک مسیحا، جو خدا تے اس دے لوکاں دے درمیان ایک نوا عہد قائم کرن دے لئی آوے گا، دے بارے وچ پیشین گوئیاں موجود سن۔

خُدا نے ایک شکست خوردہ قوم نوں ایہہ یقین رکھن دے لئی آکھیا کہ، ایتھے تک کہ جدوں چیزاں انتہائی تاریک نظر آن، اوہدوں وی مستقبل اُس دے ہتھ وچ ای تے اوہ ہُن وی بنی نوع انسان دے نال تعلق قائم کرنا چاہندا ہے، جو اُس دی اعلیٰ ترین تخلیق ہے۔

یسوع توں پہلاں تے بعد دا ویلا

ساری تاریخ نوں دو حِصیاں وِچ تقسیم کیتا گیا ہے: یسوع دی پیدائش توں پہلاں تے بعد وِچ۔ ساڈے کیلنڈر تے سال یسوع دی پیدائش دے بعد توں سالاں دی تعداد ہے۔

ہُن اسی عہد نامہ قدیم تے ایدے توں پہلاں دیاں تاریخاں نوں "بی سی" (قبل از مسیح) دے نال نشان زد کردے واں، جِدا مطلب ہے "مسیح توں پہلاں"۔ یسوع دی پیدائش دے بعد دیاں تاریخاں نوں "اے ڈی" (بعد از مسیح یا صدی عیسوی) دے نال نامزد کیتا گیا ہے جو لاطینی فقرے "اینو ڈومنی" دا مخفف ہے، جِدا مطلب ہے "ساڈے رب دا سالِ مقبول۔"

کجھ لوک نیں، جو ایہہ نہیں مندے کہ یسوع مسیح، خدا دا پُتر سی، تے اوہ اینوں ساڈے ڈیٹنگ سسٹم توں کڈنا چاہن گے۔ اوہناں نے "بی سی ای" استعمال کرنا شروع کر دتا ہے، جِدا مطلب ہے "عام دور توں پہلاں"۔ لیکن ساڈے "عام دور" دی تعریف زمین تے یسوع دے ویلے دی حقیقت نال کیتی گئی ہے، لہذا ایدا مطلب ایک ہی چیز ہے! جینج کہ اسی پہلے آکھیا، ساری تاریخ نوں دو حصویاں وِچ تقسیم کیتا گیا ہے: یسوع دی پیدائش توں پہلاں تے بعد وِچ۔

جلاوطنی دے بعد یہودیت (رب دی عبادت)

یہودی عبادت ہمیشہ اپنے گناہاں دی معافی دے لئی خدا نوں جانوراں دی قربانیاں پیش کرن تے مشتمل سی۔ کی توانوں یاد ہے کہ خُدا نے آدم تے حوا نوں آکھیا سی کہ ایناں نوں اپنے گناہ دے لئی مرنا پئے گا؟ یہودیاں دے لئی، خُدا دے لئی جانور دی قربانی، جینج کہ اُس نے اوہناں نوں کرن دی ہدایت کیتی سی، اوہناں دے گناہاں دے لئی جان دی قربانی دے بدلے دی علامت سی۔

جدوں یہودی جلاوطنی دے بعد اسرائیل واپس آئے تے اسی آکھیا کہ انبیاء نے لوکاں نوں خدا دی عبادت کرن تے اس دے تمام حُکماں نوں دوبارہ منن دی ترغیب دِتی۔

ایسا لگدا سی کہ یہودی لوک (کٹ توں کٹ اوہ کُجھ لوک جو اسرائیل واپس آئے سی) نے آخر کار اپنا سبق سِکھ لیا سی: خدا بُتاں دی پرستش تے نافرمانی نوں برداشت نہیں کرے گا۔ یہودی کاہناں نے، جو اپنی روحانی قیادت دے فطری نتیجے دے طور تے یہودیاں تے حکومت کرن دے لئی اٹھ کھڑے ہوئے، ایک ایسا معاشرہ تشکیل دین وچ مدد دی جو وفادار رہن دے لئی پرعزم ہو: اوہ اپنے آپ نوں باہر دی ثقافتاں توں متاثر نہیں ہون دین گے تے اپنی پوری کوشش کرن گے۔ خدا دے تمام قوانین دی پیروی کرو۔ ایہہ اوہ معاشرہ سی جس وچ یسوع مسیح پیدا ہوئے سی۔

پرانے عہد دے تحت، خدا نے ایناں لوکاں نال صحت تے خوشحالی دا وعدہ کیتا سی جو اس دے حُکماں دی تعمیل کردے سی۔ اسرائیل دی قوم طاقتور تے امیر ہو گئی سی جدوں اوہناں نے خدا تے پروسہ کیتا سی۔ اسرائیل وچ واپس آن والے یہودیاں نوں اس گل د احساس نہیں سی کہ، اسرائیل دے زوال دے نال، پرانے عہد دا اثر باقی نہیں ریا۔

پرانے عہد نامے دے عظیم بندے تے بندیاں

اسی صرف کجھ صفحیاں وچوں ایک طویل مدت دے بارے وچ گل کیتی ہے، لیکن بائبل خدا دے عظیم بندیاں تے عورتاں دیاں کہانیاں توں پری ہوئی ہے۔ توانوں ایناں نال واقف ہونا چاہیدا ہے! شروع کرن دے لئی ایتھے ایک فہرست ہے۔ جدوں تسی بائبل نوں پڑھنا شروع کرو گے، توانوں بلاشبہ بہت سے دوجے لوک ملن گے جو ایہہ فہرست بنا سکدے نیں۔ کیوں نہ ایناں دے نال شروع کرئیے؛ فیر، جینج جینج وقت لنگدا ہے تے تسی اگے پڑھدے نیں، تُسی اپنی "بائبل گریٹس" دی فہرست شامل کر سکدے نیں! ابواب تے آئتاں نوں تلاش کرن تے ایناں نوں نشان زد کرنا یقینی بناؤ، تاکہ تُسی جدوں چاہو ایناں نوں تلاش کر سکو!

آؤ شروع کرئیے!

اس توں پہلاں کہ تسی اس کتاب وچ مزید اگے ودھو، اُتے دے کُجھ اقتباسات یا ایناں وچوں جنہاں دے حوالہ جات ہُن تک دِتے جا چکے نیں ایناں وچوں کسی نوں تلاش کرن دا ہُن چنگا ویلا ہو سکدا ہے۔ "باب تے آیت" حوالہ جات نوں تلاش کرنا سِکھن دے لئی ایہہ بہت چنگا عمل ہووے۔